นายบุณยฤทธิ์ กัลยาณมิตร ปลัดกระทรวงพาณิชย์ ชี้แจง กรณีมีผู้เรียกร้องให้กระทรวงพาณิชย์ช่วยเหลือชาวสวนลำไยที่ถูกล้งเอาเปรียบด้วยกลโกง ทั้งการเก็บลำไยเฉพาะเบอร์ใหญ่ ส่วนเบอร์กลางเก็บเป็นลำไยร่วง ซึ่งทั้งสองขนาดมีราคาต่างกันมาก รวมถึงไม่เก็บลำไยตามเวลาที่ทำสัญญาซื้อขายล่วงหน้าไว้ อ้างว่าขาดแรงงานหรือลำไยยังไม่ได้ขนาด ทำให้ชาวสวนขาดทุนเพราะไม่สามารถนำไปขายให้ผู้ซื้อรายอื่นได้ รวมทั้งการโกงน้ำหนัก ซึ่งตกลงตามสัญญาไว้ที่ตะกร้าละ 11.5 กิโลกรัม แต่ใส่ลำไยมากถึง 14-15 กิโลกรัมโดยไม่ชั่งน้ำหนักทุกตะกร้า
พฤติกรรมฉ้อโกงของล้ง สามารถเอาผิดทางกฎหมายได้ ทั้งในกรณีการกำหนดระดับคุณภาพ การปรับลดราคาซื้อ และการไม่เข้าเก็บลำไยตามสัญญา อาจเข้าข่ายการกระทำความผิดตาม พ.ร.บ.การแข่งขันทางการค้า พ.ศ. 2560 กรณีการปฏิบัติทางการค้าของผู้รับซื้อผลไม้ที่อาจเข้าข่ายพฤติกรรมที่มิใช่การประกอบธุรกิจที่เสรีและเป็นธรรมอันเป็นผลให้เกิดความเสียหายแก่เกษตรกร มีแนวทางในการพิจารณา ดังนี้คือ
1.กำหนดหรือปรับลดราคารับซื้อ หรือกำหนดเงื่อนไขใดๆ ไม่ว่าทางตรงหรือทางอ้อมภายหลังการทำสัญญา ซึ่งส่งผลต่อการปรับลดราคารับซื้ออย่างไม่เป็นธรรม ทั้งการปรับลดราคารับซื้อผลไม้ให้แตกต่างจากที่กำหนดไว้ในสัญญาโดยไม่มีเหตุผลอันสมควร การกำหนดระดับคุณภาพ (เกรด) ของผลไม้หรือเงื่อนไขอื่นใดอย่างไม่เป็นธรรม ในขณะที่เก็บผลไม้หรือภายหลังเข้าเก็บผลไม้ เช่น ขนาดของผล ลักษณะของผล หรือสีของเปลือก เป็นต้น ให้ต่ำกว่าความเป็นจริงและแตกต่างจากมาตรฐานที่กำหนดเพื่อการปรับลดราคารับซื้อให้แตกต่างจากที่กำหนดไว้ในสัญญา
2.ปฏิบัติทางการค้าที่ไม่เป็นธรรม โดยชะลอการเข้าเก็บผลไม้ให้แตกต่างจากเวลาที่กำหนดไว้ในสัญญา โดยไม่มีเหตุผลอันสมควร การเก็บผลไม้ไม่ครบตามจำนวนที่ตกลงไว้ในสัญญา หรือเลือกเก็บผลไม้บางสวนในกรณีที่มีการทำสัญญารับซื้อแบบเหมาสวน ซึ่งส่งผลให้เกษตรกรไม่สามารถขายผลไม้ให้ผู้รับซื้อรายอื่นได้หรือขายได้ในราคาที่ลดลง ซึ่งเกษตรกรผู้เสียหายสามารถร้องเรียนแจ้งข้อเท็จจริงและรายละเอียดของการกระทำความผิดได้ที่สำนักงานคณะกรรมการการแข่งขันทางการค้า ผู้ที่กระทำความผิดในลักษณะดังกล่าว ต้องระวางโทษต้องชำระค่าปรับทางปกครอง ในอัตราไม่เกิน ร้อยละ 10 ของรายได้ในปีที่กระทำความผิดในกรณีที่เป็นการกระทำความผิดในปีแรกของการประกอบธุรกิจ ให้ชำระค่าปรับทางปกครองในอัตราไม่เกิน 1 ล้านบาท
การเอาเปรียบด้านน้ำหนักสินค้า หรือใช้กลวิธีในการเอาเปรียบเกษตรกรผู้ขายสินค้า เข้าข่ายการกระทำความผิดตาม พ.ร.บ.มาตราชั่งตวงวัด พ.ศ. 2542 ต้องระวางโทษจำคุกไม่เกิน 7 ปี หรือปรับไม่เกิน 280,000 บาท
นอกจากนี้ หากผู้รับซื้อไม่ปิดป้าย แสดงราคารับซื้อให้เกษตรกรได้รับทราบเพื่อตัดสินใจก่อนการขาย หรือรับซื้อไม่ตรงกับราคาที่แสดง รวมถึงมีพฤติกรรมจงใจที่จะทำให้ราคาต่ำเกินสมควร หรือสูงเกินสมควร หรือทำให้เกิดความปั่นป่วนซึ่งราคา ซึ่งเข้าข่ายการกระทำความผิดตามพระราชบัญญัติว่าด้วยราคาสินค้าและบริการ พ.ศ. 2542 โดยมีโทษจำคุกไม่เกิน 7 ปี ปรับไม่เกิน 140,000 บาท หรือทั้งจำทั้งปรับ
ทั้งนี้ กระทรวงพาณิชย์ได้สั่งการสำนักงานพาณิชย์จังหวัดจันทบุรี เร่งลงพื้นที่ตรวจสอบข้อเท็จจริงและดำเนินการแก้ไขปัญหาที่เกิดขึ้น และมอบหมายกรมการค้าภายในประสานผู้ส่งออกเตรียมความพร้อมเข้ารับซื้อลำไยในกรณีที่เกษตรกรถูกกดราคารับซื้อ หรือถูกล้งปฏิเสธการรับซื้อตามสัญญาซื้อขายที่ทำไว้
หากมีผู้พบเห็นพฤติกรรมของล้งตามที่กล่าว สามารถร้องเรียนได้ทางสายด่วน 1569 หรือร้องเรียนได้โดยตรง ณ สำนักงานพาณิชย์จังหวัดทุกจังหวัด เพื่อจัดส่งเจ้าหน้าที่ออกไปตรวจสอบและดำเนินการตามกฎหมายทันที
