นางสาวสุดาวรรณ หวังศุภกิจโกศล รัฐมนตรีว่าการกระทรวงวัฒนธรรม เป็นประธานในพิธีส่งมอบ “พระเจ้าตอง” กลับคืนสู่จังหวัดพะเยา ณ พระที่นั่งอิศราวินิจฉัย พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระนคร โดยมีนางยุถิกา อิศรางกูร ณ อยุธยา รองปลัดกระทรวงวัฒนธรรม รักษาราชการแทนปลัดกระทรวงวัฒนธรรม นายพนมบุตร จันทรโชติ อธิบดีกรมศิลปากร นายวิสุทธิ์ ไชยณรุณ ประธานคณะกรรมการประสานงานพรรคร่วมรัฐบาล นายบำรุง สังข์ขาว รองผู้ว่าราชการจังหวัดพะเยา ผู้บริหารกระทรวงวัฒนธรรม พร้อมด้วยคณะกรรมการติดตามโบราณวัตถุของไทยในต่างประเทศกลับคืนสู่ประเทศไทย เข้าร่วม
รัฐมนตรีว่าการกระทรวงวัฒนธรรม กล่าวว่า การที่ประเทศไทยได้รับ “พระเจ้าตอง” โบราณวัตถุชิ้นสำคัญกลับคืนสู่แหล่งกำเนิดในครั้งนี้ เป็นเรื่องที่น่ายินดีเป็นอย่างยิ่ง ซึ่ง “พระเจ้าตอง” นอกจากจะเป็นพระพุทธรูปสำคัญที่ชาวพะเยาให้ความเคารพศรัทธา ยังถือเป็นโบราณวัตถุที่ทรงคุณค่าแสดงถึงพัฒนาการทางประวัติศาสตร์ของชนชาติไทย เป็นมรดกทางศิลปวัฒนธรรมที่สำคัญของชาติ เป็นสมบัติของพี่น้องประชาชนชาวไทยที่ทุกคนภูมิใจ ซึ่งการร่วมมือกันติดตามโบราณวัตถุสำคัญกลับคืนสู่แหล่งกำเนิดในครั้งนี้ ถือเป็นต้นแบบให้ประชาชนชาวไทยตระหนักถึงเกียรติภูมิของชาติ อันจะนำไปสู่ความหวงแหนและความภาคภูมิใจในมรดกท้องถิ่นของตน รวมทั้งช่วยกันปกป้องและคุ้มครองมรดกทางศิลปวัฒนธรรมของชาติ เพื่อรักษาไว้ให้เป็นสมบัติของประชาชนชาวไทยต่อไป
สำหรับ “พระเจ้าตอง” หรือ “หลวงพ่อลอ” เป็นพระพุทธรูปศิลปะล้านนา ที่มีความสำคัญของชาวจังหวัดพะเยา เดิมประดิษฐาน ณ วัดศรีปิงเมือง จังหวัดพะเยา ต่อมาปลายปี 2531 ได้ถูกโจรกรรมไปและไม่พบเบาะแสอีกเลย จนกระทั่งเมื่อเดือนสิงหาคม 2567 มีผู้ให้ข้อมูลว่าพบพระพุทธรูปที่มีพุทธศิลป์ใกล้เคียงกับพระเจ้าตองปรากฏอยู่ในสถานประมูลโบราณวัตถุในประเทศสวิตเซอร์แลนด์ จึงเป็นช่องทางสำคัญในการประสานงานกับผู้ครอบครองและสามารถนำพระพุทธรูปกลับคืนสู่ประเทศไทยได้ในที่สุด ซึ่งภายหลังได้รับพระพุทธรูปแล้วกรมศิลปากรได้ทำการตรวจพิสูจน์โดยใช้ภาพถ่ายและข้อมูลที่บันทึกไว้ตั้งแต่ปี 2528 พร้อมทั้งทำการตรวจพิสูจน์โดยวิธีการทางวิทยาศาสตร์ พบว่าพระพุทธรูปมีรูปพรรณตรงกับพระเจ้าตองก่อนถูกโจรกรรม จึงสามารถยืนยันได้ว่าพระพุทธรูปองค์นี้คือ พระเจ้าตองของชาวเวียงลอ จังหวัดพะเยา
เบื้องต้น ขณะนี้ “พระเจ้าตอง” จะประดิษฐานไว้เป็นการชั่วคราว ณ พระที่นั่งอิศราวินิจฉัย พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระนคร เพื่อรอการอัญเชิญกลับไปยังจังหวัดพะเยาเป็นลำดับต่อไป ซึ่งประชาชนสามารถเข้ามาสักการะได้ โดยสามารถสอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่ เพจ : พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระนคร หรือ โทร 02-2241402 , 02-2241333
