นางสาวรัชดา ธนาดิเรก รองโฆษกประจำสำนักนายกรัฐมนตรี กล่าวในรายการเคลียร์คัด ชัดเจน ทางช่อง NBT ถึงกรณีที่ที่ประชุมคณะรัฐมนตรีมีมติผ่านแผนฟื้นฟูคลองแสนแสบวงเงินกว่า 8 หมื่นล้านบาท ระยะเวลา 11 ปี (พ.ศ.2564-2574) จำนวน 84 โครงการ วงเงินรวมทั้งสิ้น 82,563 ล้านบาท
ตามที่สำนักงานทรัพยากรน้ำแห่งชาติเสนอ ซึ่งเป็นการสนองพระบรมราโชบายในหลวงรัชกาลที่ 10 ที่ทรงให้ความสำคัญกับการพัฒนาดูแลแหล่งน้ำลำคลอง ว่า แผนดังกล่าวเป็นแผนระยะยาว ซึ่งงบประมาณในการดำเนินโครงการจะต้องผ่านกระบวนการพิจารณาเป็นรายโครงการจากคณะรัฐมนตรีอย่างรอบคอบ โดยบางส่วนเริ่มโครงการเริ่มไปบ้างแล้ว และทุกโครงการจะมีการศึกษาความเป็นไปได้ ผลกระทบสิ่งแวดล้อมอย่างรอบคอบ ทั้งนี้โครงการดังกล่าวเป็นการปรับสภาพแวดล้อมคลองแสนแสบ มีการบำบัดน้ำเสีย ซึ่งคลองแสนแสบมีความยาวไปจนถึงอ่าวไทย และฉะเชิงเทรา ถือเป็นเส้นทางคมนาคมหลักอีกเส้นทางหนึ่ง
สำหรับแผนฉบับนี้มุ่งแก้ปัญหาน้ำเสียในคลองแสนแสบที่เป็นปัญหาอย่างมาก น้ำเสียส่วนใหญ่ร้อยละ 70 เกิดจากกิจกรรมชุมชนบริเวณริมคลอง รองลงมาเกิดจากโรงงานและสถานประกอบการ ซึ่งในปี 2563 มีปริมาณน้ำเสียที่ไม่ผ่านการบำบัดถูกปล่อยลงคลองแสนแสบและคลองสาขา รวม 807,672 ลูกบาศก์เมตรต่อวัน มีค่าเฉลี่ยความสกปรก หรือบีโอดี (BOD) อยู่ระหว่าง 6.9-12.2 มิลลิกรัมต่อลิตร (แหล่งน้ำที่มีค่าบีโอดีมากกว่า 8 มิลลิกรัมต่อลิตร ถือเป็นแหล่งน้ำที่มีมลพิษอย่างรุนแรง)
วิสัยทัศน์ของแผนพัฒนาฟื้นฟู คือ เพื่อให้คลองแสนแสบกลับมามีระบบนิเวศอยู่ในเกณฑ์ดี มีระยะเวลาดำเนินการ 11 ปี แบ่งเป็น 3 ระยะ ได้แก่ ระยะเร่งด่วน (พ.ศ.2564) ระยะกลาง (พ.ศ.2565-2570) และระยะยาว (พ.ศ.2571-2574) ซึ่งจะดำเนินการโดย 8 หน่วยงาน ได้แก่ กรุงเทพมหานคร กรมชลประทาน จ.ฉะเชิงเทรา องค์การจัดการน้ำเสีย กรมเจ้าท่า กรมส่งเสริมคุณภาพสิ่งแวดล้อม กรมควบคุมมลพิษ และกรมโรงงานอุตสาหกรรม โดยจะขับเคลื่อนภายใต้ 5 เป้าประสงค์ คือ
1. การเสริมสร้างความปลอดภัยในการสัญจรทางน้ำของประชาชน
2. การปรับปรุงสภาพภูมิทัศน์บริเวณคลองแสนแสบ
3. การแก้ไขปัญหามลภาวะและคุณภาพน้ำในคลองแสนแสบ
4. การป้องกันปราบปราม การบุกรุกทำลายทรัพยากรในคลองแสนแสบ
5. การบริหารจัดการทรัพยากรน้ำในคลองแสนแสบ
รวมทั้งสิ้น 84 โครงการ อาทิ โครงการก่อสร้างระบบรวบรวมน้ำเสีย โครงการก่อสร้างโรงบำบัดน้ำเสีย โครงการก่อสร้างระบบบำบัดน้ำเสีย โครงการก่อสร้างสะพานคอนกรีตเสริมเหล็กข้ามคลองแสนแสบ โครงการเดินเรือคลองแสนแสบส่วนต่อขยายระยะทาง 10 กิโลเมตร โครงการต่อเรือไฟฟ้า 12 ลำ และการบังคับใช้กฎหมายที่เกี่ยวข้องกับมลพิษทางน้ำ เป็นต้น
สำหรับแหล่งที่มาของงบประมาณแผนพัฒนาฟื้นฟูรวม 82,563 ล้านบาท มาจากงบประมาณแผ่นดิน ร้อยละ 81.40 งบกรุงเทพมหานคร ร้อยละ 3.50 และเงินจากเอกชนร่วมลงทุน (PPP) ร้อยละ 15.10 ส่วนประโยชน์ที่จะได้รับจากแผนพัฒนาฟื้นฟู อาทิ
1) แก้ไขปัญหามลภาวะและคุณภาพน้ำในคลองแสนแสบอย่างครบวงจร สร้างระบบรวบรวมและบำบัดน้ำเสียรวม 39 แห่ง รองรับการบำบัดน้ำเสียในคลองแสนแสบได้ 1,364,525 ลูกบาศก์เมตรต่อวัน
2) เพิ่มประสิทธิภาพการระบายน้ำในคลองแสนแสบ โดยในพื้นที่กรุงเทพฯ สามารถเร่งการระบายน้ำผ่านอุโมงค์ระบายน้ำได้ 30 ลูกบาศก์เมตรต่อวินาที และเขื่อนป้องกันตลิ่ง 33.32 กิโลเมตร ช่วยเพิ่มพื้นที่ที่ได้รับการป้องกันน้ำท่วม 96,875 ไร่ ส่วน จ.ฉะเชิงเทรา มีสถานีสูบน้ำ ประตูระบายน้ำ เครื่องสูบน้ำและปรับปรุงคลอง ช่วยให้คลองระบายน้ำได้ 60 ลูกบาศก์เมตรต่อวินาที ช่วยเพิ่มพื้นที่ที่ได้รับการป้องกันน้ำท่วม 15,625 ไร่
3) พัฒนาระบบขนส่งและความปลอดภัยทางน้ำ มีท่าเทียบเรือเพิ่มขึ้นครอบคลุมคลองแสนแสบใน กทม.ทั้งสาย โดยใช้เรือไฟฟ้ารองรับการใช้บริการ 800-1,000 คนต่อวัน พร้อมติดตั้งกล้องวงจรปิดในท่าเรือ
