นายอัมพร พินะสา เลขาธิการคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน กล่าวถึงกรณีที่ นายอดิศร เนาวนนท์กรรมการผู้ทรงคุณวุฒิสถาบันทดสอบทางการศึกษาแห่งชาติ (สทศ.) ระบุว่า นายณัฏฐพล ทีปสุวรรณ รมว.ศธ. มีนโยบายให้ยกเลิกการทดสอบทางการศึกษาระดับชาติขั้นพื้นฐาน หรือโอเน็ต ชั้น ป.6 และ ม.3 ในปี 2564 เพราะเข้าใจว่าการสอบโอเน็ต ทำให้ครูต้องสอนพิเศษเพิ่มเติมหรือโรงเรียนต้องจัดหาติวเตอร์ติวเด็ก นักเรียนมีความเครียดเพราะต้องเรียนกวดวิชาและผู้ปกครองมีค่าใช้จ่ายมากขึ้น แต่ข้อเท็จจริงปัญหาเกิดจากการบริหารการใช้ผลการสอบโอเน็ตที่ผิดพลาดของผู้บริหารสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน (สพฐ.) อาทิ การนำผลการทดสอบโอเน็ตไปใช้ประกอบในการโยกย้ายครูและผู้บริหารสถานศึกษา การพิจารณาความดีความชอบ การขอเลื่อนวิทยฐานะ ผลกระทบที่เกิดขึ้นทำให้เกิดปัญหาอื่น ๆ ตามมาอีกมาก จนทำให้มองว่าโอเน็ตคือปัญหา ทั้งที่ปัญหาจริงคือการบริหารการใช้ผลการสอบที่ผิดพลาดของ สพฐ.เอง ดังนั้นการตัดสินใจเรื่องการสอบหรือไม่สอบโอเน็ต จึงต้องมีความรอบคอบ รับฟังข้อมูล พิจารณาทั้งผลกระทบทางบวกและลบ และสร้างความชัดเจนในเรื่องนี้โดยเร็ว
เลขาธิการคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน ชี้แจงว่า กรณีที่ระบุถึงการนำผลการทดสอบทางการศึกษาระดับชาติขั้นพื้นฐาน (O-NET) ไปใช้ประโยชน์นั้น การทดสอบทางการศึกษาระดับชาติขั้นพื้นฐาน (O-NET) ดำเนินการทดสอบ โดยสถาบันทดสอบทางการศึกษาแห่งชาติ (องค์การมหาชน) หรือ สทศ. ซึ่งเริ่มดำเนินการมาตั้งแต่ปีการศึกษา 2548 โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อตรวจสอบความรู้ และความคิดรวบยอดของนักเรียนในแต่ละช่วงชั้น ได้แก่ ระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 และระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 เพื่อสะท้อนคุณภาพของผู้เรียนในภาพรวมของประเทศ
ผู้เรียนที่เป็นกลุ่มเป้าหมายในการทดสอบ คือผู้เรียนที่มาจากสถานศึกษาในสังกัดต่าง ๆ ทั่วประเทศ ประกอบด้วย สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน สำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมการศึกษาเอกชน กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม กระทรวงกลาโหม กองบัญชาการตำรวจตระเวนชายแดนสังกัดสำนักงานตำรวจแห่งชาติ กรมส่งเสริมการปกครองท้องถิ่น สำนักการศึกษากรุงเทพมหานคร สำนักการศึกษาเมืองพัทยา และการจัดการศึกษาโดยครอบครัว (Homeschool) และเพื่อให้บุคลากรในทุกระดับของหน่วยงานเห็นความสำคัญของการทดสอบทางการศึกษาระดับชาติขั้นพื้นฐาน (O-NET) รวมทั้งส่งเสริมให้หน่วยงานต่าง ๆ นำผลการทดสอบทางการศึกษาระดับชาติขั้นพื้นฐาน (O-NET) ไปใช้ให้เกิดประโยชน์สูงสุดสพฐ.จึงได้กำหนดให้ใช้ผลการทดสอบ O-NET เป็นองค์ประกอบหนึ่ง ในการตัดสินผลการเรียนของผู้เรียน ที่จบการศึกษาตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พ.ศ. 2551 ระดับชั้น ป.6 ม.3 และ ม.6
นอกจากนี้ กระทรวงศึกษาธิการได้จัดทำประกาศกระทรวง จำนวน 2 ฉบับ คือประกาศกระทรวงศึกษาธิการ ปีพ.ศ.2555 กำหนดให้ใช้ผลการทดสอบทางการศึกษาระดับชาติขั้นพื้นฐานในสัดส่วน 80 : 20 ประกาศ ณ วันที่18 กันยายน พ.ศ. 2555 และประกาศกระทรวงศึกษาธิการ ปี พ.ศ.2559 กำหนดให้ใช้สัดส่วนผลการทดสอบทางการศึกษาระดับชาติขั้นพื้นฐาน 70 : 30 ประกาศ ณ วันที่ 29 มกราคม 2559 รวมทั้งส่งเสริมสนับสนุนให้สถานศึกษาเขตพื้นที่การศึกษา และ สพฐ. วิเคราะห์ผลการทดสอบ O-NET ในปีการศึกษาที่ผ่านมา เพื่อวางแผนงานโครงการยกระดับผลการทดสอบทางการศึกษาระดับชาติที่สอดคล้อง กับสภาพปัญหาและสภาพบริบทของหน่วยงาน
