ยังคงมีการส่งต่อข้อมูลผิดๆ ทางโซเชียลมีเดียกันอยู่เรื่อยๆ เกี่ยวกับการนำยาแอสไพรินมาใช้อย่างผิดวิธี ซึ่งเป็นเรื่องที่อันตรายมาก
แอสไพริน เป็นยาที่มีประสิทธิภาพดี มีฤทธิ์ในการรักษาอาการอักเสบ เช่น อาการปวด บวม แดง ร้อนต่างๆ และมีฤทธิ์ลดไข้ นอกจากนี้ฤทธิ์ที่สำคัญของยานี้ที่ทำให้เกิดการใช้อย่างแพร่หลายมากจนกลายเป็นหนึ่งในยาที่มียอดจำหน่ายสูงที่สุดตัวหนึ่งของโลก คือ ฤทธิ์ในการต้านการเกาะกลุ่มของเกล็ดเลือด หรือที่เรียกง่ายๆ ว่า ฤทธิ์ต้านเกล็ดเลือด ทำให้ยานี้ถูกใช้ในการป้องกันภาวะแทรกซ้อนที่เกิดจากการอุดตันของหลอดเลือด เช่น เส้นเลือดหัวใจอุดตัน เส้นเลือดสมองอุดตัน และเส้นเลือดที่ขาอุดตัน เป็นต้น
กลไก การออกฤทธิ์ของยาแอสไพริน คือ การยับยั้งเอนไซม์ในร่างกายที่ทำให้เกิดสารอักเสบ ซึ่งมีชื่อว่า ไซโคลออกซิจีเนส หรือเรียกชื่อเอนไซม์นี้อย่างย่อๆ ว่า ค็อกซ์ (cyclooxygenase: COX) นอกจากนี้ เอนไซม์ค็อกซ์ (COX enzyme) ยังกระตุ้นการสร้างสารที่ทำให้เกิดการเกาะกลุ่มของเกล็ดเลือด ที่มีชื่อว่า ทร็อมบ็อกเซนเอทู thromboxane-A2
ดังนั้น ผลที่ได้จากการใช้ยาแอสไพริน นอกจากจะบรรเทาอาการอักเสบแล้ว ยังทำให้เกล็ดเลือดเกาะกลุ่มกันได้ยากมากขึ้น ซึ่งขนาดยาที่สูงของแอสไพริน (325-650 มิลลิกรัม ต่อครั้ง) จะได้ผลดีในการบรรเทาอาการปวดและอักเสบ ส่วนขนาดยาที่ต่ำของแอสไพริน (75-150 มิลลิกรัมต่อวัน) มีผลการรักษาที่ดีในแง่ฤทธิ์ต้านเกล็ดเลือด
แอสไพริน ไม่ใช่ยาสารพัดประโยชน์ เรามีข่าวแชร์เกี่ยวกับยาแอสไพรินมากมาย มาดูกันว่าข่าวไหนปลอมหรือมีข้อความสารพัดประโยชน์และเกินจริง ของแอสไพรินกันบ้าง
- แอสไพรินแช่ปลาหมึก เพื่อให้ปลาหมึกเต่งตึง ดูสดใหม่
เรื่องนี้เกิดจากพ่อค้าหัวใสซื้อยาแอสไพรินยี่ห้อดังมาแช่ปลาหมึกเพื่อให้ปลาหมึกดูเต่งตึง ขาว สดใหม่ ซึ่งเป็นการกระทำที่ผิดกฎหมาย ตามประกาศกระทรวงสาธารณสุข ฉบับที่ 151 (พ.ศ.2536) เรื่อง กำหนดวัตถุที่ห้ามใช้ในอาหาร โดยกำหนดให้กรดซาลิซิลิค (Salicylic acid) เป็นวัตถุที่ห้ามใช้ในอาหาร ดังนั้น หากใครที่รับประทานปลาหมึกแล้ว มีอาการเบื้องต้นคล้ายผู้ที่แพ้ยาแอสไพริน ให้รีบมาพบแพทย์หรือเภสัชกรทันทีอย่ารอให้มีอาการรุนแรงเพราะอาจทำให้เสียชีวิตได้
- พอกหน้าขาวด้วยแอสไพริน
ใครที่คิดว่า จะทำให้หน้าสวยขาวใสด้วยวิธีนี้ ขอให้หยุดก่อน!! เพราะเมื่อยาแอสไพรินเสื่อมสลายจากความชื้นจะทำให้ยาแปรสภาพและเกิดกรด ซึ่งมีฤทธิ์กัดกร่อน และทำให้แสบ ระคายเคืองใบหน้า จนอาจทำให้หน้าพังได้ ที่สำคัญ อาจก่อให้เกิดอันตรายในผู้ที่แพ้ยานี้
- แอสไพรินซักผ้าขาว
ถึงแม้ว่าแอสไพรินจะมีความเป็นกรดและมีฤทธิ์กัดกร่อนได้ แต่ก็ไม่ได้หมายความว่า จะสามารถนำมาซักผ้าให้ขาวได้นะ เพราะสภาวะความเป็นกรดของแอสไพริน ไม่มีคุณสมบัติในการขจัดคราบสกปรก หรือคราบไขมันตามเสื้อผ้าได้ และที่สำคัญ ตัวยาแอสไพรินละลายน้ำได้น้อยมาก ดังนั้น หากผู้ที่แพ้ยานี้สัมผัสกับตัวยาที่ตกค้างอยู่ในเสื้อผ้า อาจเกิดผื่นแดง เกิดอาการบวมที่ริมฝีปาก ใบหน้า เปลือกตา และอาจถึงขั้นเสียชีวิตได้ในรายที่มีอาการแพ้รุนแรง
สรุป แอสไพริน คือ ยารักษาโรค ไม่ใช่ยาสารพัดประโยชน์อย่างที่แชร์กัน อย่าเชื่ออย่าทำตามข่าวแชร์ผิด ๆ เด็ดขาด เพราะอาจได้รับอันตรายร้ายแรงได้
